Tekstschrijver en ChatGP.
Blijf ik in tijden van AI nog wel werk houden?

Eigenlijk komt de vraag altijd met dezelfde aanleiding: ChatGPT. AI kan toch alles al schrijven?

Mijn antwoord is meestal simpel: ja, ik blijf werk houden. Mijn werk verandert — maar dat deed het altijd al. En eerlijk gezegd: ik vind dat een verademing.

Toen ik nog meeschreef tijdens interviews

Vroeger – en dat is echt nog niet eens zó lang geleden – schreef ik interviews nog met de hand mee. Pen op papier, hoofd erbij. Ingekorte zinnen, steekwoorden, halve woorden. En dan later terug proberen te ontcijferen wat iemand nou precies zei.

Als het aan mijn handschrift lag, zou ik nu dokter zijn.

Gelukkig kwam er techniek. Tijdens mijn studie de eerste pc. Een Pentium 486 DX2, voor de kenners. Voorzien van WordPerfect 5.1, met het fameuze onderwaterscherm.

Steeds meer techniek

Toen ik afgestudeerd en wel ging freelancen volgde er meer. Een tijd lang beschikte ik zelfs over een fax. Met de opkomst van e-mail hoefde dat gelukkig niet meer. Eerst kwam het opnameapparaatje, daarna de laptop, de mobiele telefoon, en weer later: Teams. Sindsdien neem ik gesprekken op in goede kwaliteit, hoef ik geen hiërogliefen meer terug te lezen, en kan ik mensen uit heel Nederland (en daarbuiten) spreken zonder uren in de auto te zitten.

Elke technologische stap maakte mijn werk beter. Vaak ook sneller. Niet makkelijker misschien, maar wel slimmer. En dat geldt ook voor ChatGPT.

Mijn collega Al

Ik noem ‘m Al. Niet omdat ik hem zie als mens, maar omdat het prettig werkt om een digitale collega een naam te geven. En omdat AI — de afkorting van artificiële intelligentie — best een beetje op Al lijkt. Sterker nog: als eindredacteur moet ik regelmatig checken of er in een tekst nu echt wel AI staat.

Al is snel, scherp en denkt nooit in uurtarieven. Hij is niet bang om rare suggesties te doen. En juist daardoor helpt hij me om nieuwe invalshoeken te vinden, structuur aan te brengen of een eerste aanzet te geven.

Soms stel ik hem de vragen die ik normaal aan een collega zou stellen. “Wat zijn drie alternatieve titels?” Of: “Welke invalshoek mis ik hier nog?”. “Help me eens met wat originele vragen voor mijn interview.” Al antwoordt direct. Niet altijd raak, soms hilarisch fout, maar altijd bruikbaar. Want ook een misser kan je op een goed idee brengen.

Al = mijn sparringpartner

Ik gebruik hem als sparringpartner, opzetmaker, structuurgever, assistent bij tijdsdruk. Niet om teksten kant-en-klaar over te nemen, maar om ze sneller, scherper of origineler te maken. Hij helpt me denken. En soms ook omdenken.

Toch blijft er iets dat hij niet kan: voelen waar het verhaal zit. Dat doe ik.

Wat AI al prima kan

Dat gezegd hebbende: mijn werk verandert door de komst van Al (en soortgenoten, zoals GoodTape) wel degelijk. Sommige opdrachten verdwijnen. Tot zo’n anderhalf jaar geleden werd ik bijna maandelijks benaderd via makelaarsteksten.nl. Makelaars die een huis helder, wervend en professioneel wilden laten beschrijven. Sinds de komst van ChatGPT is die stroom vrijwel opgedroogd.

En eerlijk gezegd snap ik het ook wel. Zo’n tekst is doorgaans relatief repeterend. Locatie, oppervlaktes, sfeerzin erbij, afwerking benoemen, klaar. ChatGPT draait daar zijn digitale hand niet voor om. De teksten missen misschien flair of nuance, maar ze voldoen prima aan het doel: een huis voorstellen aan potentiële kopers. En voor veel makelaars is dat genoeg.

Zo gaat het ook in andere sectoren. Schoenenwebshops. Reissites. Veel van dat werk – jarenlang het terrein van de snelle, goedkope tekstschrijver – wordt nu uitbesteed aan AI. Het is goedkoper, sneller en ‘goed genoeg’.

Alhoewel:

AI líjkt gratis. Je typt een prompt in, en binnen seconden ligt er een tekst. Maar achter die paar regels draait een enorme hoeveelheid rekenkracht — en dus energie. Wist je dat één AI-oproep gemiddeld tien keer meer stroom kost dan een simpele Google-zoekopdracht?

Volgens een analyse van het journalistieke platform VanafHier kost ChatGPT zelfs zó veel stroom, dat het bij intensief gebruik in een bedrijf al snel honderden tot duizenden kilowatturen per maand kan verbruiken. Alleen al dát is reden om AI slim én zuinig in te zetten.

Daarom gebruik ik Al bewust: als collega, niet als uitzendkracht die 24/7 aan moet staan. Ik denk liever eerst na, voordat ik AI om hulp vraag. En dat is vaak ook beter voor de tekst.
Ik betaal trouwens keurig voor het gebruik van ChatGPT.

En ook daarin schuilt meteen het verschil.

Wat blijft: de combinatie

Want wie méér wil dan goed genoeg, kiest niet voor óf een tekstschrijver óf AI. Die kiest voor de combinatie. Voor iemand die weet waar AI stopt, en waar het verhaal begint. Die technologie inzet als hulpmiddel, maar het vak niet uit handen geeft. Want het blijft deels handwerk. Vakmanschap.

(En vakmanschap betekent ook: bijleren. Dus volg ik AI-cursussen)

Steeds meer opdrachtgevers begrijpen dat. En daar komt mijn werk vandaan. Niet van volume, maar van verdieping. Niet van dertien-in-een-dozijn, maar van maatwerk, timing en toon.

De teksten die ik maak, ontstaan in het samenspel van luisteren, vragen stellen, analyseren en interpreteren. Al helpt me daar soms bij. Maar het is en blijft mensenwerk.

Dus: blijf ik werk houden?

Ja. Omdat ik meebeweeg. Omdat ik nieuwsgierig blijf. Omdat ik het verschil zie tussen een tekst die klopt – en een tekst die raakt.

En omdat ik werk voor opdrachtgevers die dat verschil óók zien. Die niet alleen iets willen publiceren, maar iets willen vertéllen. Die begrijpen dat AI veel kan, maar geen gevoel kent. Geen context. Geen verleden met de klant. Geen toekomstvisie.

Dus ja, ik blijf werk houden. En ik blijf met plezier (en ook enige schroom, vanwege gebruik van water en stroom) samenwerken met Al. Want hoe je het ook wendt of keert: het blijft fijn om een collega te hebben die altijd beschikbaar is, nooit overwerkt raakt, en zich stil houdt tijdens interviews.

—

Waarvoor opdrachtgevers mij juist nú inschakelen:

• Verhalen die blijven hangen
  Interviews, portretten, achtergrondartikelen. Met oog voor toon, timing en context.
• Teksten met karakter
  Voor wie meer wil dan ‘goed genoeg’. Websites, whitepapers, testimonials — helder, menselijk, doordacht.
• Slimme inzet van AI, zonder robotresultaat
  Ik gebruik AI als hulpmiddel, niet als vervanger. Dat levert sneller én betere teksten op.
• Een sparringpartner die vraagt wat er écht toe doet
  Niet alleen schrijven wat er staat, maar snappen wat er speelt. En dat vertalen naar overtuigende copy.

—

Over deze blog

Deze blog is het zo’n resultaat van een typisch samenwerkingsproject tussen mens en machine. Ik (Johan) schreef de structuur, bedacht de invalshoek en bracht de nuance aan. Mijn collega Al (AI) hielp bij het aanvullen, herschikken en aanscherpen.
Het is een samensmelting van ideeën, tempo en taalgevoel. Van technologie en tekstvakmanschap.

Zo vroeg ik Al tot slot om een vergelijking te maken tussen het gebruik van AI in mijn werk en de inzet van vernieuwingen in andere vakgebieden.
Hij kwam hiermee op de proppen:

1. Zoals een verpleegkundige een saturatiemeter gebruikt
   Die geeft snel inzicht, maar het gesprek met de patiënt vertelt het echte verhaal.
2. Zoals een metaalbewerker een CNC-machine aanstuurt.
   De machine is razendsnel, maar de vakman weet wanneer je moet bijstellen.
3. Zoals een logistiek planner een TMS-systeem gebruikt.
   Het systeem helpt efficiënt plannen, maar de ervaring voorkomt vertraging.
4. Zoals een timmerman zijn spijkerpistool gebruikt.
   Handig en snel, maar je moet nog steeds weten waar je in slaat.
5. Zoals een installateur een leidingzoeker gebruikt
   Slim hulpmiddel, maar je moet zélf de muur begrijpen.
6. Zoals een heftruckchauffeur een navigatiesysteem heeft in het magazijn
   Scheelt zoeken, maar het inzicht in de operatie komt met de jaren.
7. Zoals een constructeur rekensoftware gebruikt voor een overspanning.
   De uitkomst telt, maar de interpretatie maakt het ontwerp betrouwbaar.
8. Zoals een zorgmedewerker het ECD vult met AI-voorstellen.
   Dat bespaart tijd, maar zegt niets over wat er echt speelt aan het bed.
9. Zoals een procesoperator een dashboard bekijkt.
   Ziet veel, maar voelt aan wanneer er iets écht niet klopt.
10. Zoals een voorman op de bouw de planning checkt via een app.
    Praktisch, maar het gesprek op de steiger bepaalt wat er echt gebeurt.

Zou ik ze allemaal gebruiken? Mwoah. Maar ze bieden in ieder geval inspiratie.

Meer weten of een idee sparren? Ik denk graag mee. Samen met collega Al.