Virtuele proef met autonoom wegtransport in Almelo

Een aantal onderwijs- en onderzoeksinstellingen is samen met bedrijven uit de logistieke sector een proef gestart met autonoom transport op een middelgroot bedrijventerrein in Twente.

TEKST: JOHAN KONING

De proef vindt plaats op het XL Businesspark nabij Almelo. Sebastian Piest is aan het project verbonden namens zowel de Universiteit Twente (UT) uit Enschede als Port of Twente, Lejo Buning is dat namens de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) en UT. De bedrijven Bolk Container Transport en CTT (Combi Terminal Twente) zijn de drijvende krachten achter het initiatief en hebben volgens Piest en Buning de intentie om daadwerkelijk aan de slag te gaan met autonoom rijden. Naast HAN en UT is uit de onderwijswereld ook de Hogeschool Rotterdam betrokken bij het project.

Spin-off

Piest: ‘Het project draait om autonoom rijden op logistieke centra en is een spin-off van Intralog, wat staat voor Intelligent Truck Application in Logistics. Dat is een initiatief om de logistiek een stukje slimmer en intelligenter te maken door sommige taken die chauffeurs nu nog zelf verrichten, te automatiseren. De techniek is er, en er zijn ook al veel aanbieders mee bezig. Zie de zelfrijdende ‘Vera’ van Volvo in Göteborg.’

‘Hier in Nederland zijn Terberg en VDL ermee bezig. Als je kijkt naar de top-10-havens, die nagenoeg allemaal in Azië liggen, dan zie je dat ze daar al autonoom rijden, net zoals dat in Rotterdam al gebeurt. Naast verschillende technische universiteiten en hogescholen is in Nederland bijvoorbeeld ook TNO ermee bezig. Zij concentreren zich echter op de grote logistieke centra, zoals Schiphol en het nationale distributiecentrum van DPD. Wij willen het anders gaan doen.’

Verdeelsleutel

Piest vervolgt: ‘Elk bedrijf heeft eigen processen, systemen en middelen. De complexiteitsuitdaging zit ‘m in het creëren van een systeem dat om kan gaan met heterogeniteit. Niet elk bedrijf kan een autonome unit betalen, maar als je er een deelt, kan er mogelijk wel een businesscase gemaakt worden. Dus moeten we partijen samen brengen, met als doel het maken van een coöperatief zelforganiserend logistiek concept waarbij ook de planning wordt gedaan. Zaak is dan, dat je bij zo’n samenwerking iedereen een gelijk aandeel geeft en dat de kleinste partij bijvoorbeeld niet achteraan komt te staan.’

Buning: ‘Het businessmodel moet kloppen. Er moet een goede verdeelsleutel inzitten. De automatisering van de planning is een groot deel van het werk, en dus van de kosten. Het betekent processen afstemmen zonder dat er mensen aan te pas komen. Je haalt de mens er immers uit en laat een robot het werk doen. Dat zorgt ook voor een sociaal aspect, namelijk het veranderen van een baan. Door op deze manier samen te werken, brengen we de wetenschap en de ondernemers bij elkaar.’

Inparkeren

Buning wijst op twee filmpjes waarin gedemonstreerd wordt hoe een vrachtwagen automatisch achteruit inparkeert. ‘Een robot kan dat waarschijnlijk beter dan een mens. We kunnen demonstraties geven en simulaties uitvoeren, maar de ondernemer moet het oppakken en het verder brengen. Wij verzorgen de ontsluiting van kennis voor de toepassing, waarbij de UT en de HAN samenwerken met ondernemers en regionale publieke organisaties.’

Piest: ‘Het is onze ambitie om te laten zien dat je voor dergelijke trajecten geen mainport hoeft te zijn. De grootste bepalende factor wordt de wetgever. Het is hetzelfde probleem als met bijvoorbeeld Tesla, want hoe geef je een
algoritme een rijbewijs? Maar men is er op Europees niveau wel mee bezig. Het doel is natuurlijk uiteindelijk dat het daadwerkelijk rijdt en in gebruik is.’

Simulatiemodel

Wat gaat er in Almelo nu precies gebeuren? Piest: ‘Studenten gaan eerst een simulatiemodel maken van XL Businesspark. Dit is een haalbaarheidsstudie van maximaal een jaar. We sorteren daarbij voor op een ander project waarbij we binnen XL Businesspark kennis ontwikkelen die de ondernemers ondersteunt in hun ambitie real-world demonstrators te testen. Maar hierbij gaat het in eerste instantie om een virtuele proef. We analyseren samen met betrokken partijen bijvoorbeeld een jaar lang transportdata. Welk equipment wordt gebruikt, hoe werkt de planning en de besturing en hoe staat het met ander verkeer op het park? Dat bekijken we dan vanuit een bredere sociale acceptatie, waarbij we letten op economische en operationele criteria. Dat is de opmaat naar het daadwerkelijk realiseren van autonoom transport.’

‘Op basis van de virtuele simulatie gaan we een echt simulatiemodel maken om de stromen na te bootsen. Daarna gaan we de verschillende concepten uitwerken. Je moet dan bijvoorbeeld denken aan een autonome unit namens CTT, maar het XL-park kan het ook als speciale faciliteit aan gaan bieden voor bedrijven op het park. Zoals een centrale container haal- en brengservice.’
Buning: ‘Vanuit HAN gaan we ook naar de techniek van de voertuigen kijken. Wat is ervoor nodig, welke capaciteit, welke snelheden en welke nauwkeurigheid van sturen? Dat is het mooie van deze combinatie: de universiteit brengt de logistieke kennis en HAN de technische.’

Grote spelers

Buning vervolgt: ‘We gaan met verschillende bedrijven en andere partijen in gesprek. Op het industriepark zitten grote spelers als CTT, Bolk Transport, Heylen Warehouses, Bleckmann en Timberland, maar ook kleinere bedrijven. Om autonoom transport mogelijk te maken, is aansluiten op het interne proces van deelnemers erg belangrijk. Het fysieke aan- en afkoppelen, bijvoorbeeld.’

Piest haalde het al even aan: het industriepark in Almelo is openbaar toegankelijk en dus geen afgesloten gebied zoals dat bijvoorbeeld in Rotterdam of op Schiphol wel het geval is. ‘We gaan in deze proeffase met de gemeente kijken of we een soort afgezet stuk kunnen creëren op de weg, zodat we met de beschikbare technologie een extra stap kunnen zetten. Dat moet vanwege de wetgeving, maar ook vanwege de veiligheid.’ Buning: ‘We willen ervaring opdoen over hoe we veilig een weg kunnen oversteken. Waar moet je vanuit de wetgeving en de gebruikers op letten? Dat is heel belangrijk om over na te denken.’

—

Gepubliceerd door Nieuwsblad Transport in januari 2021.