U of jij? Dát maakt niet uit
14 maart, 2025
Áls u maar een keuze maakt. En daar consequent in blijft.
In veel teksten probeert de schrijver de lezer rechtstreeks aan te spreken. Hoe ik dat bedoel? Eigenlijk had ik deze tekst ongeveer zo moeten beginnen: ‘In veel van mijn teksten probeer ik u als lezer rechtstreeks aan te spreken’. Veel collega’s zouden die zin ongeveer zo schrijven: ‘In veel van mijn teksten probeer ik jou als lezer rechtstreeks aan te spreken’.
Je kunt veel zeggen over die zin (niet spectaculair, gewoontjes, (te) zakelijk), maar daar gaat het me nu niet om. Engelstalige copywriters hebben het makkelijk: you is you. Punt uit. Als Duolingo-student Frans weet ik: er bestaat een groot verschil tussen tutoyeren en vousvoyeren. En zelfs ik – met mijn 1 jaartje Duits op mavo-niveau – weet: tussen du en Sie zit een wereld van verschil.
En in het Nederlands? Daar vervaagt het verschil tussen je/jij en u steeds meer. Was het een aantal jaren geleden nog ‘Veronica-achtig’ om jij te gebruiken, tegenwoordig lijkt iedereen te tutoyeren.
Zelf ben ik anders opgevoed; tegenwoordig ben ik misschien nog wel de enige tekstschrijver die ijzerenheinig de bezoekers van zijn site met ‘u’ aanspreekt. Waarom ik niet met de je-jij-jou-trend meega? Omdat ik mij daar het prettigst bij voel.
Onderzoek tekstschrijver: zeg maar u
Trouwens: onderzoek van mijn collega Olaf van Tekstbouwers toont aan dat Nederland stiekem een voorkeur blijft hebben voor ‘u’.
Eén van de eerste vragen bij een nieuwe klus: jij of u?
Bij een klus voor een nieuwe opdrachtgever, is mijn eerste vraag steevast: gebruiken we u of jij in de communicatie?
Bij bestaande klanten weet ik dat natuurlijk al (vaak dacht ik er zelfs over mee).
Bij nieuwe klanten onderzoek ik uiteraard zelf eerst of ze tutoyeren of vousvoyeren.
Frappant genoeg blijkt regelmatig dat daar binnen een bedrijf of organisatie niet over is nagedacht, óf dat er geen overeenstemming over bestaat. Mijn eerste opdracht áán zo’n nieuwe klant: ga er maar eens rustig over nadenken.
En maak een weloverwogen besluit.
U óf jij is niet zo belangrijk. Zolang het maar geen u én jij is
Weet u: eigenlijk is het helemaal niet zo belangrijk óf u je of u gebruikt. Het gaat er om dat u uw uiteindelijk keuze consequent volhoudt. En uw verdere communicatie erop aanpast. Tot op microniveau.
Toch gaat het vaak fout. En dat niet eens op microniveau.
Ik zal een voorbeeld geven uit eigen praktijk. Ik wilde graag de cookiemeldingen van mijn site goed regelen. Dat betekende voor mij: uitbesteden aan een deskundige partij. Nu bleek dat de teksten voor dat cookiegebeuren allemaal in de ‘jij’-vorm waren geschreven. Toen ik vroeg of ze dat ook konden veranderen, kreeg ik de melding dat ze daar nog nooit eerder een vraag over kregen.
Maar ze gingen er wel serieus werk van maken en intussen zijn de teksten dus zowel in je- als in u-vorm beschikbaar. Dikke prima!
Wat als je niets beslist over vousvoyeren en tutoyeren?
Wat gebeurt er als u niet kiest tussen u of jij? Dan wordt uw communicatie een zooitje. Iedereen doet dan maar wat. Of kán dan zomaar wat doen. Er zijn immers geen regels voor?
En dit gebeurt heus niet alleen bij kleine bedrijven, hoor. Wat dacht u van dat verzekeringsbedrijf uit Apeldoorn? Die u moet bellen, weet u nog?
Ik kreeg daar laatst een mail van.
Het begon al met de onderwerpregel:
Inderdaad. ‘Meneer Koning’ en ‘je’.
Het kan aan mijn autistisch brein liggen, maar volgens mij klopt dit niet. In de mail zelf hetzelfde fenomeen:
Rare manier van werken van Centraal Beheer: ‘meneer Koning’ met ‘je’ aanspreken.
Even Apeldoorn bezoeken dan maar. Beter gezegd: ik ging naar de site van de verzekeraar. Om te kijken of ik misschien niet mijn voornaam had ingevuld bij de persoonsgegevens.
Zoals bij heel veel bedrijven, heeft ook Centraal Beheer een ‘mijn-omgeving’. En wat blijkt? Daar wordt je als klant dan weer met ‘u’ aangesproken. Merkwaardig, toch?
Het bleek overigens niet het geval te zijn, dat ontbreken van mijn voornaam. Er stond keurig Johan Koning bij de persoonsgegevens …
Xs4all maakt het wel heel bont
Het is maar een klein voorbeeld over hoe belangrijk het is om een keuze te maken, en daar dan ook aan vast te houden. Wat er ook gebeurt, zou ik een concurrent van Centraal Beheer bijna willen citeren.
Toch kan het altijd erger, onduidelijker en ook lachwekkender. Daarvoor zorgde Xs4all in een mailing van een paar maanden geleden. Ik ben bijzonder in mijn nopjes met mijn internetverbinding via deze inmiddels door KPN ingelijfde provider. En ook de tips die ze zo nu en dan per mail sturen zijn soms nuttig.
Maar toen kwamen ze met dit stukje cabaret:
U of jij? Xs4all knoeit er behoorlijk mee.
Ik ben niet de enige die hier zeer verbaasd over was, bleek toen ik er een berichtje over plaatste op LinkedIn.
Kern van het verhaal: denk na of u je of u gebruikt. En blijf dat daarna gebruiken. Anders gebeuren er tekstuele ongelukken.
Meer blogs lezen over tekstschrijven?
Grasduin door mijn artikelen over de praktijk van de tekstschrijver.
Meer blogs lezen?De beste tekstschrijver van Nederland
De beste tekstschrijver van Nederland, wie is dat?
Ik heb daar wel mijn mening over – en het antwoord zal u misschien verbazen. Lees maar.
Tekstschrijver gezocht? Dit doe ik wel (en dit niet!)
✅ Wat u van mij als tekstschrijver mag verwachten.
🤔 Welke opdrachten een ‘misschien’ krijgen.
❌ Wat u beter aan een andere specialist overlaat.
Tarieven: wat kost een tekstschrijver in 2025?
Om wat voor klus het ook gaat, een potentiële opdrachtgever komt bij elke kennismaking altijd weer met in ieder geval één vraag op de proppen: wat is het tarief voor een tekst. Met de Tarievenmonitor van Tekstnet als betrouwbare bron, kan ik in ieder geval zeggen dat mijn uurtarief ook in 2025 marktconform is.
Opleidingen en cursussen
Een overzicht van vakgerichte opleidingen, cursussen en workshops die ik volgde. Opleiding: een investering in mijn eigen kennis én in kwaliteit voor mijn opdrachtgevers.