Tekstschrijver over het vak (17) – Woorden die we beter niet gebruiken

Ik plaatste een stukje op LinkedIn, en wat er toen gebeurde… Sorry voor de eerste zin van clickbait-niveau, maar het berichtje waar ik het over heb zorgde voor nogal wat reacties. Van vakgenoten, vooral. U zult nu misschien denken: over welke bijdrage heeft die Koning het?

Ik laat ‘m u zien:

Het loopt nogal storm met de reacties en de strekking daarvan: mijn soortgenoten (tekstschrijvers, copywriters en andere tekstprofessionals) ergeren zich net zo als ik. Behalve een Vlaamse collega, die terecht opmerkte dat het er aan de andere kant van de Nederlandse zuidgrens iets anders aan toegaat.

#Ontwelken

In ieder geval is het voor mij aanleiding om een blogje dat ik in 2015 voor het eerst publiceerde en daarna van tijd tot tijd bijwerkte, flink op de schop te nemen. Het verhaaltje van destijds gaf ik de welluidende titel ‘Verboden woorden voor professionele tekstschrijvers en schrijvers van professionele teksten’ mee.

Ik zou nu liever spreken van #ontwelken, een kreet die een advocaat ooit bedacht. En terecht: juridische teksten staan vol met ‘welken’ en ander ouderwets taalgebruik (Onze Taal keurt ‘welke’ niet af, noemt het ook niet fout, maar wel stijf, stroef en nep-deftig).

Ook mijn Tekstnet-blogcollega Christine van Eerd besteedde al eens aandacht aan ‘welke’ als betrekkelijk voornaamwoord.

Het ‘verboden-woorden-lijstje’ tot nu toe

Sinds 2015 is er een groeiend lijstje ontstaan van woorden die we beter niet meer kunnen gebruiken. U vindt ze hieronder. Woorden en termen in oranje zijn aangedragen door anderen. Eventuele verklaringen komen van mij, of (ook in bewerkte vorm) van de indieners.

• Directrice/verpleegster.
  ‘Gewoon’ de mannelijke vorm gebruiken, graag!
• Inzake.
  ‘De beste uitvinding inzake … tot nu toe.’ Kunt u vaak vervangen door bijvoorbeeld ‘Over’ of ‘Qua’. In dit voorbeeld zou ‘De beste uitvinding in … tot nu toe‘ ook gewoon passen.
• Innovatief, jong en dynamisch.
  De dooddoeners bij uitstek als het om het beschrijven van een bedrijf gaat. Hoeveel bedrijven zijn er ‘jong en dynamisch’ en dan ook het liefst nog ‘innovatief’? Heel veel. Gebrek aan creativiteit!
• Kunnen, kunt, kun, kan.
  Zoveel mogelijk vermijden: het suggereert dat je iets kunt doen maar ook kunt laten. Teksten kunnen hierdoor stroperig raken en dat kan er toe leiden dat lezers kunnen afhaken terwijl je daar best iets aan zou kunnen doen.
• Leuk.
  Het zegt zo weinig. Is iets fantastisch of wel aardig? ‘Leuk’ is niet zo leuk.
• Liefs.
  Als afsluiter van een serieuze zakelijke uitnodiging. Bah, klef!
• Lokatie, buro, nivo.
  Allemaal fout. Zie hier meer uitleg.
• Moeten.
  Misschien nog een graadje erger: ‘zou moeten’. Oftewel: ‘Het is de bedoeling dat je dit of dat doet, maar ik weet dat je het niet gaat doen, maar dat je het zou moeten doen’. Of zie ‘zou moeten’ als ongevraagd advies – spreekt voor zich.
• Uniek.
  Alleen te gebruiken in situaties die echt enig in zijn soort zijn en dat zijn er niet zoveel.
• Verassing.
  In de meeste gevallen fout. Waarom? Lees het hier.

Andere aanvullingen binnenkwamen, zonder verklaring

Gewoon niet meer gebruiken, dus. Althans: volgens de indieners.

Nog meer? Help mee!

Vast wel! Geef ze gerust door, hieronder in de comments.

Ik wil u de reactie van Klaas op het andere blogje, dat ik in deze heb geïntegreerd, trouwens niet onthouden:

Soms zijn ouderwetse woorden best leuk om te gebruiken. Gewoon om eens iets anders op te schrijven. Maar over het algemeen kun je toch beter woorden als ‘alsmede’ vermijden.